ایجاد عزت نفس در کودکان با ۱۰ نکته کلیدی
ایجاد عزت نفس در کودکان بسیار راحتتر از افزایش عزت نفس در بزرگسالان است. ده تا از روشهای تقویت عزت نفس در کودکان به شما خواهم گفت و در ادامه این محتوا به توضیح کاملتر درباره اینکه عزت نفس چیست و چرا اهمیت دارد هم صحبت میکنیم.
ده تا از راههای افزایش عزت نفس در کودکان شامل: ۱- تصمیم گیری را به کودک بسپرید، ۲- کودکان رو به صورت منطقی تشویق کنید، ۳- تجربیات و اشتباهات کوچک را انجام دهند، ۴- انتخاب را به عهده کودک بگذارید، ۵- کمک کردن در خانه، ۶- بگذارید علایقشان را دنبال کنند، ۷- نگران شکست خوردن آنها نباشید، ۸- عشق و علایقتان را اثبات کنید، ۹- اهداف کودک را با تواناییهایش مطابقت دهید، ۱۰- زمان به هدف رسیدن کودک آن را تشویق کنید.
این ۱۰ تا از روشهای ایجاد عزت نفس کودک بود که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
عزت نفس چیست؟
دوره کودکی دوره بسیار حساسی است که برخورد والدین و رفتارهایشان و عکسالعملهایی که کودک از محیط اطرافش میگیرد، سلامت روان او را تامین میکند و یا اینکه آن را به خطر میندازد.
یک سری رفتارهای ساده و یا برخوردهای به ظاهر پیش پا افتاده میتواند سلامت روان کودک را به خطر بیندازد و حتی بر روی زندگی آینده او تاثیر بگذارد.
یک مسئله بسیار مهم در رشد کودک و فرزندپروری توسط والدین، بحث عزت نفس و افزایش و تقویت آن در کودک است. اهمیت دادن به این مسئله آنقدر مهم و ضروری است که به یکی از مهمترین مباحث روانشناسی کودک تبدیل شده است.
اگر که به عنوان یک پدر و مادر علاقهمند به یادگیری روشهای تقویت عزت نفس در کودکتان هستید در ادامه مقاله همراه ما باشید.
خیلی خوب است که قبل از یادگیری روشهای تقویت و افزایش عزت نفس در کودکان، به معنی عزت نفس بپردازیم و با آن آشنا شویم.
عزت نفس یا Self-esteem را در روانشناسی میتوانیم به این صورت تعریف کنیم: ” هر آدمی نسبت به ارزشهایی که دارد بازتاب و عکسالعملی دارد که به این ارزیابی نسبت به ارزشهای خود در روانشناسی عزت نفس میگویند”
به زبان سادهتر به باور و اعتقادی که یک فرد درباره میزان ارزش و اهمیت خودش دارد، عزت نفس گفته میشود.
در ادامه
عزت نفس یک احساس بسیار قدرتمندی است که فرد نسبت به خودش و ارزشهایش دارد. هر چه قدر این احساس قویتر باشد فرد کارهایی رو انجام میدهد که با ارزشهای اون در یک راستا باشند. عزت نفس در کودک یکی از مسائل بسیار مهم و پر اهمیت است. جالبه بدونید که اگر کودک شما احساس ارزشمندی نسبت به خودش نداشته باشد دچار رفتارهایی مانند پرخاشگری، بزهکاری، مصرف سیگار و مشروبات الکلی، افت تحصیلی و… میشود. شما به عنوان والدین کودکان باید به راههای تقویت عزت نفس در کودکان بپردازید. در ادامه ۱۰ راه برای ایجاد عزت نفس در کودکان رو به شما عزیزان گفتم که میتوانید از این ۱۰ راه کمک بگیرید.
چرا وجود عزت نفس اهمیت دارد؟
شاید برایتان سوال باشد که چرا داشت عزت نفس و راههای افزایش اون برای زندگی کودکانمون بسیار مهم و ضروریه و افزایش اون برای کودکانمون لازمه؟ برای جواب دادن به این سوال بسیار مهم میتونیم مواردی رو که به دلیل وجود و افزایش عزت نفس در فرد ایجاد میشه بررسی کنیم:
اولین مورد اینه که عزت نفس یک عامل مهم برای انگیزه یک کودک یا یک فرد بزرگسال در تمام کارها و فعالیتها و یا اقدام به یک کار جدید، به حساب میاد.
دومین دلیل این هست که داشتن عزت نفس و احترام گذاشتن به خود میتونن فرد رو به رشد فکری و خودشکوفایی برسونن.
و آخرین دلیل هم اینه که کسی که عزت نفس کافی داشته باشه، معمولا از پس هرکاری برمیاد و معمولا شکست و تجربه ناموفق در فعالیتهاش رو مقدمه ای برای پیشرفت خودش میدونه.
نشانههای نبود عزت نفس در کودکان
بهتره قبل از اینکه شروع کنیم و راههای افزایش عزت نفس رو در کودکان بشناسیم و اون رو در روند تربیتی کودک خودمون به کار بگیریم، بهتره با نشانههایی که بهت میگن کودکت عزت نفس کافی نداره آگاه بشی:
افسردگی و تمایل به گوشهگیری و انزوا
اون دسته از کودکانی که عزت نفس پایینی دارن اغلب افسرده و گوشهنشین میشن و چون که خودباوری ندارن دائم سعی میکنن در تنهایی خودشون غرق بش.
اضطراب زیاد برای انجام فعالیتها
کودکی که برای انجام کارها و فعالیتهاش اضطراب زیادی رو تجربه میکنه ممکنه دچار کمبود عزت نفس باشه.
البته باید این نکته رو هم در نظر داشته باشین که داشتن اضطراب میتونه به خاطر دلایل گوناگون دیگهای هم به وجود بیاد و فقط نمیتونیم اون رو فقط به کمبود عزت نفس در کودکون نسبت بدیم.
برتر دانستن دیگران نسبت به خود (بهویژه گروه همسالان)
وقتی که کودک به اندازه کافی عزت نفس نداشته باشه و روی این مورد در فرد کار نشده باشه، معمولا اون کودک بقیه افراد رو از خودش برتر میدونه.
این برتری میتونه شامل ویژگیهای ظاهری و یا درونی باشه مثل چهره، اندام و یا هوش و اخلاق و توانایی و…
احساس شرم و اجتناب از فعالیتها
کودکی که عزت نفس نداشته باشه و یا کمبودش درون اون حس بشه معمولا احساس شرم میکنه و به همین خاطر از انجام فعالیتها اجتناب میکنه.
عدم توانایی در ابراز نیازها و خواستهها
اگر که کودک شما در بیان و ابراز نیاز خودش دچار فشار میشه و نمیتونه خواستهش رو به راحتی بیان کنه این میتونه یک دلیل روشن از عدم وجود عزت نفس در او باشه.
۱۰ راه برای ایجاد عزت نفس در کودکان
۱- تصمیم گیری را به کودک بسپارید.
کودک شما باید برای حضور در جامعه آماده باشه و این یکی از مسئولیتهای والدین در قبال فرزندانشان است تا یک فرد شایسته را تحویل جامعه بدهد. ممکنه مثل خیلی از افراد برایتان سخت باشه که این مسئولیتها را به کودکتان بسپارید. اما باید کنار برید و بزارید کودک خودش تصمیم بگیرد و خودش انتخاب کند. ممکن است برایش خطرناک باشه اما باید بزارید مشکلش را خودش حل کند. شما باید تلاش او را ستایش کنید.
۲- تشویق بیش از حد را کنار بزارید.
احساس عشق، امنیت و افزایش صلاحیت سه احساسی هستند که عزت نفس از آنها برای انجامهای مختلف استفاده میکند. کودک شما باید بتواند توانایی خودش را با تلاش و وقت مناسب، بهبود ببخشد. شما باید وقتی کودکتان کار درستی را انجام میدهد او را تشویق کنید. اما این کار باید به اندازه مناسب باشد. اگر به دنبال ایجاد عزت نفس در کودکان هستید باید تشویق بیش از اندازه را کنار بگذارید. هنگامی که شما به کودک خود میگویید این کار رو به بهترین شکل ممکن و فوقالعاده انجام دادی کودک توقع کمتری از خودش دارد و توقع او کاهش مییابد. این موضوع باعث میشود کودک فشار زیادی به خودش نیاورد. عزت نفس برای کودکان از طریق تمرین، بازخورد و اصلاح به وجود میآید.
اگر شما به عنوان پدر یا مادر فرزند خود را به تعریف و تمجیدهای مداوم بپردازید در اصل به آن کودک لطف نمیکنید، بلکه برعکس، عزت نفس او را نابود میکنید. اگر شما به صورت واقع بینانه با کودک رفتار کنید این باعث میشه تا اونا تلاش بیشتری برای بهتر شدن اوضاع و شرایط انجام دهند.
در ادامه
اما اگر به صورت پی در پی از آنها تعریف کنید، آنها دیگر تلاشی برای بهتر شدن خود نمیکنند. تحسین الکی روی کودک تاثیر بسیار بدی میزارد. کودک شما به مرور زمان متوجه این موضوع میشود که ستایش و تعریف شما بیهوده بوده و واقعیت نداشته. به همین ترتیب اعتماد خودش را نسبت به شما از دست میدهد و عزت نفسش بسیار، بسیار پایین میآید.
هنگامی که شما از کودک خود تعریفهای زیاد و نابهجایی میکنید، کودک در آینده با واقعیتهایی متوجه میشود که میفهمد یک سری از گفتههای شما واقعیت ندارد و این موضوع باعث میشه عزت نفس این شخص کشته بشه. شما نباید کاری کنید که کودک به احساس گناه دچار شود. باید نشانه های عزت نفس پایین را در کودک پیدا کنید و نگذارید انتقاد به خود را ادامه دهد.
-
کودکت رو دوست داشته باش و این دوست داشتن رو ابراز کن
شاید فکر کنی که خیلی ساده و پیش پا افتادهست ولس اینکه فرزندت رو دوست داشته باشی و از وجودش ابرازش خوشحالی کنی باعث میشه عزت نفسش افزایش پیدا کنه. با این کار میتونی حس نیاز به توجه و دوست داشته شدن در اون به خوبی پاسخ داده میشه.
فرزندت رو در آغوش بگیر و بگو که چقدر دوسش داری و از بودنش خوشحالی. حواست باشه که این دوست داشتن باید بدون قید و شرط باشه و نه برای رسیدن به یک هدف خاص. کودک میتونه تفاوت این دو رو به راحتی متوجه بشه.
-
انعطافپذیری را به او آموزش بده
همه انسانها رسیدن به اهداف، نفر اول بودن، حس پیروزی و عبور از خط پایان رو خیلی دوست دارند ولی باید به کودک خود آموزش بدید که همیشه همه چیز طبق میل اون پیش نخواهد رفت و همیشه قرار نیست در همه کارها نفر اول باشد.
انعطاف پذیری رو به فرزندت آموزش بده و بهش یادآوری کن که تلاش کردن در مسیر خیلی مهمتر از نتیجهای هست که در لحظه آخر میگیرد.
جمعبندی
ایجاد عزت نفس در کودکان یک موضوع بسیار مهمی است که باید از سن کم کودک به فکر آن باشید. اما به درستترین شکل ممکن باید این کار را انجام دهید. تقویت عزت نفس کودکان را باید با استفاده از راههایی که در بالا گفته شد انجام دهید تا کودک دچار مقایسه خود با دیگران نشود. همچنین سعی کنید به کودک خود روش های قدردانی از دیگران را یاد بدهید تا آنها بتوانند با این کار به تقویت عزت نفس خود کمک کنند.
من مرجان بهرام در این محتوا ۱۰ تا راهکار عملی و ساده رو براتون گفتم که امیدوارم از این راهکارها بهترین استفاده را کنید و بتوانید بهترین عملکرد را داشته باشید. هر سوال، نظر یا انتقادی داشتید در بخش زیر برام کامنت کنید تا بتونم به آنها پاسخ بدم. ممنون که تا اینجا همراه بودید.
سوالات متداول
۱- آیا ایجاد عزت نفس در کودکان کار دشواری است؟
تقویت عزت نفس در کودک کار زیاد دشواری نیست اما باید بتوانید به صورت درست و اصولی آن را انجام دهید تا سریعترین نتیجه را بگیرید.
۲- آیا برای تقویت عزت نفس کودک باید ۱۰ تا کار را انجام دهیم؟
خیر، خیلی اوقات شما یک سری کارها را به صورت غریزی انجام میدادید که لازم است به عنوان مثال برای تقویت ۳ کار دیگر را انجام دهید تا به نتیجه دلخواه خود برسید.
درباره مرجان بهرام
مرجان بهرام (Marjanbahram) متولد ۱۳۶۳ از تهران هستم. لایف کوچ، مشاوره خانواده و مدرس رشد فردی هستم. تو اینجا با من یاد میگیری موفقیت اونقدر هم سخت نیست فقط باید راهش رو پیدا کنی. من بهت کمک میکنم رشد داشته باشی و یاد بگیری خودت رو دوست داشته باشی.
نوشته های بیشتر از مرجان بهرام
دیدگاهتان را بنویسید